Сацыяльная падтрымка асобных катэгорый насельніцтва

Асобныя сацыяльныя і іншыя гарантыі сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей

Сістэма дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей

Закон Рэспублікі Беларусь "Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей"

Дапаможнікі па мацярынстве:

па цяжарнасці і родах (назначаецца з 30 тыдняў цяжарнасці на 126 каляндарных дзён, у выпадку ўскладненых родаў, у тым ліку нараджэння дваіх і больш дзяцей - на 160 каляндарных дзён);

жанчынам, якія сталі на ўлік у арганізацыях аховы здароўя да 12-тыднёвага тэрміну цяжарнасці;

сямейныя дапаможнікі:

у сувязі з нараджэннем дзіцяці (пры нараджэнні першага дзіцяці - у памеры дзесяціразовай велічыні бюджэту пражытачнага мінімуму, пры нараджэнні другога і наступных дзяцей - у памеры чатырнаццаціразовай велічыні бюджэту пражытачнага мінімуму);

па догляду дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў (на першае дзіця - у памеры 35 працэнтаў сярэднямесячнай заработнай платы работнікаў у рэспубліцы за квартал, на другое і наступных дзяцей - 40 працэнтаў названай заработнай платы, на дзіця-інваліда - 45 працэнтаў;

на дзяцей, старэйшых за 3 гады з асобных катэгорый сем'яў, у якіх: выхоўваецца дзіця-інвалід ва ўзросце да 18 гадоў; выхоўваецца дзіця ва ўзросце да 18 гадоў, інфікаваны вірусам імунадэфіцыту чалавека; бацька (айчым) або ўсынавіцель (удачарыцель) праходзяць тэрміновую ваенную службу, альтэрнатыўную службу; абодва бацькі (маці (мачыха), бацька (айчым)) у поўнай сям'і або адзіны бацька ў няпоўнай сям'і, усынавіцель (удачарыцель) з'яўляюцца інвалідамі I або II групы, а таксама, калі адзін з бацькоў у поўнай сям'і з'яўляецца інвалідам I групы, а другі ажыццяўляе догляд і атрымлівае дапамогу, прадугледжаную заканадаўствам. Назначаецца незалежна ад даходаў сям'і на кожнае дзіця ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў у памеры 50 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму, а на дзіця-інваліда ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў - 70 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму;

штомесячная дапамога сем'ям на дзяцей ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў у перыяд выхавання дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў - назначаецца ў памеры 50 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму незалежна ад даходаў сям'і і занятасці бацькоў да выканання малодшаму дзіцяці ўзросту 3 гадоў. Памер дапамогі не залежыць ад колькасці дзяцей, якія выхоўваюцца ў сям'і, ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў, выплачваецца адна дапамога на сям'ю;

на дзіця ва ўзросце да 18 гадоў, інфіцыраванага вірусам імунадэфіцыту чалавека - у памеры 70 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму незалежна ад атрымання іншых відаў дапамог;

па догляду дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў назначаецца на кожнае дзіця-інваліда: з I і II ступенню страты здароўя і з III і IV ступенню страты здароўя да спаўнення дзіцяці 3 гадоў - у памеры 100 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму; з III і IV ступенню страты здароўя пасля спаўнення 3 гадоў дзіцяці - 120% бюджэту пражытачнага мінімуму;

пастанову Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 27 ліпеня 2009 г. № 985 "Аб аднаразовай выплаце сем'ям пры нараджэнні дваіх і больш дзяцей на набыццё дзіцячых рэчаў першай неабходнасці"

аднаразовая выплата на набыццё дзіцячых рэчаў першай неабходнасці пры нараджэнні дваіх і больш дзяцей адначасова - на кожнага з дзяцей у памеры двухразовай найбольшай велічыні бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва;

Закон Рэспублікі Беларусь "Аб пенсіённым забеспячэнні"

сацыяльная пенсія назначаецца дзецям-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў, памер якой залежыць ад ступені страты здароўя і складае: пры першай ступені страты здароўя - 80 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму, другой - 85 працэнтаў, трэцяй - 95 працэнтаў, чацвёртай - 110 працэнтаў;

бацькам, якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў не менш як 8 гадоў у перыяд да іх паўналецця прадастаўлена права на датэрміновы выхад на пенсію па ўзросту са зніжэннем агульнаўстаноўленага пенсіённага ўзросту на 5 гадоў і пры стажы работы не менш як 20 гадоў.

Меры падтрымкі ў сферы адукацыі

Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 29 лютага 2008 г. № 307 «Аб памеры і парадку спагнання платы за харчаванне дзяцей, якія атрымліваюць дашкольную адукацыю, спецыяльную адукацыю на ўзроўні дашкольнай адукацыі»

Плата за харчаванне дзяцей у дашкольных установах не спаганяецца: з бацькоў (законных прадстаўнікоў) дзяцей-інвалідаў, дзяцей, якія пакутуюць ад анкалагічных захворванняў, хворых на туберкулёз, інфіцыраваных вірусам імунадэфіцыту чалавека, якія атрымліваюць дашкольную адукацыю, спецыяльную адукацыю на ўзроўні дашкольнай адукацыі;

зніжаецца на 50 працэнтаў: для сем'яў, якія маюць трох і больш дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў; для апекуноў, прыёмных бацькоў, бацькоў-выхавальнікаў дзіцячых дамоў сямейнага тыпу, дзіцячых вёсак (гарадкоў);

зніжаецца на 30 працэнтаў для сем'яў, якія маюць двух дзяцей, якія атрымліваюць дашкольную адукацыю, спецыяльную адукацыю на ўзроўні дашкольнай адукацыі;

пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 кастрычніка 2019 г. № 694 "Аб арганізацыі харчавання навучэнцаў"

бясплатным харчаваннем забяспечваюцца: навучэнцы ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі: з малазабяспечаных сем'яў і з сем'яў, якія маюць трох і больш дзяцей, дзяцей-інвалідаў, якія навучаюцца ў пачатковых школах, базавых школах, сярэдніх школах, гімназіях, ліцэях, вучэбна-педагагічных комплексах (адно-, двух- або трохразовым харчаваннем у залежнасці ад працягласці знаходжання ва ўстанове адукацыі);

Кодэкс аб адукацыі, Палажэнне аб парадку спагнання платы за карыстанне падручнікамі і (або) вучэбнымі дапаможнікамі і прадастаўлення іх у бясплатнае карыстанне, зацверджанае пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 24 чэрвеня 2011 г. № 839

ільготы пры аплаце падручнікаў і навучальных дапаможнікаў. Бясплатнае карыстанне падручнікамі і навучальнымі дапаможнікамі ўстаноўлена для: асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця; дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў, інвалідаў з дзяцінства; якія навучаюцца з сем'яў, якія ў адпаведнасці з заканадаўствам атрымліваюць дзяржаўныя дапамогі на дзяцей старэйшых за 3 гады; якія навучаюцца з сем'яў, у якіх адзін або абодва бацькі з'яўляюцца інвалідамі I або II групы;

Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 28 лютага 2006 г. № 126 "Аб некаторых пытаннях атрымання вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі на платнай аснове"

скідкі са сфарміраванага кошту навучання ў дзяржаўных установах, якія забяспечваюць атрыманне вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі прадастаўляюцца асобным катэгорыям студэнтаў і навучэнцаў: якія з'яўляюцца членамі малазабяспечаных сем'яў; якія з'яўляюцца дзецьмі-сіротамі, дзецьмі, якія засталіся без апекі бацькоў, асобамі з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, а таксама асобамі ва ўзросце ад 18 да 23 гадоў, якія страцілі апошняга з бацькоў у перыяд навучання; інвалідам I, II і III групы, дзецям-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў; з сем'яў, у якіх выхоўваецца трое і больш непаўналетніх дзяцей;

пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 16 красавіка 2008 г. № 565 "Аб спагнанні платы за прыём і афармленне дакументаў для ўдзелу абітурыентаў у цэнтралізаваным тэсціраванні і ўнясенні дапаўненняў і змяненняў у некаторыя пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь"

не спаганяецца плата за прыём і афармленне дакументаў для ўдзелу абітурыентаў у цэнтралізаваным тэсціраванні: з ліку дзяцей-сірот, дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, асоб з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў , асоб, якія пакутуюць анкалагічнымі захворваннямі або хворых на туберкулёз; інвалідаў I і II групы, акрамя асоб, інваліднасць якіх наступіла ў выніку іх супрацьпраўных дзеянняў, з прычыны алкагольнага, наркатычнага, таксічнага ап'янення, членашкодніцтва; з сем'яў, у якіх выхоўваецца трое і больш непаўналетніх дзяцей;

Кодэкс аб адукацыі

у дзяржаўных установах адукацыі месцы для пражывання ў інтэрнатах прадастаўляюцца бясплатна для: дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, а таксама асоб з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў; дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, інвалідаў I або II групы, акрамя асоб, інваліднасць якіх наступіла ў выніку супрацьпраўных дзеянняў, з прычыны алкагольнага, наркатычнага, таксічнага ап'янення, членашкодніцтва; навучэнцаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі, якія пражываюць у сельскіх населеных пунктах;

пераважнае права пры роўнай колькасці балаў, набраных на ўступных іспытах, на залічэнне ва ўстановы адукацыі для атрымання прафесійна-тэхнічнай адукацыі ў парадку пералічэння маюць: дзеці-інваліды, інваліды I або II групы, якім у адпаведнасці з заключэннем урачэбна-кансультацыйнай камісіі або медыка- рэабілітацыйнай экспертнай камісіі не супрацьпаказана навучанне ва ўстанове адукацыі; інваліды ІІІ групы; асобы са шматдзетных сем'яў.

Меры падтрымкі пры будаўніцтве (рэканструкцыі) жылля

падпункт 1.3 Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 6 студзеня 2012 г. № 13 "Аб некаторых пытаннях прадастаўлення грамадзянам дзяржаўнай падтрымкі пры будаўніцтве (рэканструкцыі) або набыцці жылых памяшканняў"

сем'і, якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў, маюць пазачарговае права на сумеснае выкарыстанне льготнага крэдыту і аднаразовай субсідыі на будаўніцтва (рэканструкцыю) або набыццё жылых памяшканняў;

Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 4 ліпеня 2017 г. № 240 "Аб дзяржаўнай падтрымцы грамадзян пры будаўніцтве (рэканструкцыі) жылых памяшканняў"

сем'і, якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў, маюць пазачарговае права на прадастаўленне субсідыі на выплату часткі працэнтаў па крэдытах, атрыманых на ўмовах, вызначаных банкамі, на будаўніцтва (рэканструкцыю) жылых памяшканняў.

Меры падтрымкі ў сферы жыллёвых адносін

Жыллёвы кодэкс Рэспублікі Беларусь

Права на атрыманне жылога памяшкання сацыяльнага карыстання маюць якія стаяць на ўліку маючых патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў:

грамадзяне, у складзе сем'яў якіх ёсць дзеці-інваліды;

шматдзетныя сем'і, а таксама маці, якім прысвоена званне "Маці-гераіня" або якія ўзнагароджаны ордэнам Маці, ордэнам "Мацярынская слава" або медалём "Медаль мацярынства";

грамадзяне, якія ўзялі на выхаванне траіх і больш дзяцей-сірот і (або) дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў;

грамадзяне, у складзе сем'яў якіх ёсць дзеці, якія маюць захворванні, указаныя ў пераліку, што вызначаецца Міністэрствам аховы здароўя, пры наяўнасці якіх прызнаецца немагчымым іх сумеснае пражыванне з іншымі грамадзянамі ў адным пакоі або аднапакаёвай кватэры.

Прававыя гарантыі работнікам з сямейнымі абавязкамі ў сферы працоўных адносін

Працоўны кодэкс Рэспублікі Беларусь

Забаронена адмова ў заключэнні працоўнага дагавора з жанчынамі па матывах, звязаных з цяжарнасцю або наяўнасцю дзяцей ва ўзросце да 3 гадоў, а адзінокімі бацькамі - з наяўнасцю дзіцяці ва ўзросце да 14 гадоў (дзіцяці-інваліда - да 18 гадоў): ч. 1 арт. 16, арт. 268;

не дапускаецца скасаванне працоўнага дагавора па ініцыятыве наймальніка, у сувязі са скарачэннем колькасці або штата работнікаў (пункт 1 артыкула 42) і ў выпадках, прадугледжаных пунктамі 3-5 артыкула 42 Працоўнага кодэкса, - з цяжарнай жанчынай, жанчынай, якая мае дзіця ва ўзросце да трох гадоў, адзінокім бацькам, якія маюць дзіця ва ўзросце да трох гадоў: арт. 268;

не дапускаецца скасаванне працоўнага дагавора па ініцыятыве наймальніка, у сувязі са скарачэннем колькасці або штата работнікаў (пункт 1 артыкула 42) і ў выпадку, прадугледжаным пунктам 5 артыкула 42 Працоўнага кодэкса, - з адзінокім бацькам, які мае дзіця ва ўзросце ад трох да чатырнаццаці гадоў ( дзіцяці-інваліда - да васямнаццаці гадоў): арт. 268;

тэрмін дзеяння кантракта з цяжарнай жанчынай з яе згоды прадаўжаецца на перыяд цяжарнасці або іншы тэрмін па пагадненню бакоў. Наймальнік са згоды работніка абавязаны прадоўжыць тэрмін дзеяння кантракта або заключыць новы кантракт: 1) з працуючай жанчынай, якая знаходзіцца ў водпуску па цяжарнасці і родах, маці (бацькам дзіцяці замест маці, апекуном), якая знаходзіцца ў водпуску па догляду дзіцяці да дасягнення ім узросту трох гадоў, - на тэрмін не менш як да заканчэння названых водпускаў; 2) з працуючай маці (бацькам дзіцяці замест маці, апекуном), якая прыступіла да працы да або пасля заканчэння водпуску па догляду дзіцяці да дасягнення ім узросту трох гадоў, - на тэрмін не менш чым да дасягнення дзіцем узросту пяці гадоў: арт. 2615;

забараняецца прыцягненне да звышурочных работ, рабоце ў дзяржаўныя святы і святочныя дні (частка першая артыкула 147), рабоце ў начны час, выхадныя дні і накіраванне ў службовую камандзіроўку: цяжарных жанчын; жанчыны, якія маюць дзяцей ва ўзросце да 14 гадоў (дзяцей-інвалідаў - да 18 гадоў), могуць прыцягвацца да гэтай работы толькі з іх пісьмовай згоды: арт. 263;

пры складанні графіка працоўных водпускаў наймальнік абавязаны запланаваць водпуск па жаданню работніка маці (мачыхі), якая выхоўвае дваіх і больш дзяцей ва ўзросце да чатырнаццаці гадоў, а таксама маці (мачыхі), бацьку (айчыму), якія выхоўваюць дзіця-інваліда ва ўзросце да васемнаццаці гадоў; у пэўны перыяд - жанчынам перад водпускам па цяжарнасці і родах або пасля яго: ст.168;

права на адзін свабодны ад работы дзень прадастаўляецца: маці (мачасе) або бацьку (айчыму), апекуну (папячыцелю), якая выхоўвае (выхаваўчаму) дзіця-інваліда ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, па яе (яго) заяве штомесяц прадастаўляецца адзін дадатковы свабодны ад работы дзень з аплатай у памеры сярэдняга дзённага заробку за кошт сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання ў парадку і на ўмовах, якія вызначаюцца рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіравання, які праводзіць дзяржаўную палітыку ў галіне працы. Маці (мачыхі) або бацьку (айчыму), апекуну (папячыцелю), якая выхоўвае (выхаваўчаму) дзіцяці-інваліда ва ўзросце да васемнаццаці гадоў або траіх і больш дзяцей ва ўзросце да шаснаццаці гадоў, па яе (яго) пісьмовай заяве прадастаўляецца адзін дадатковы вольны ад работы дзень у тыдзень з аплатай у памеры сярэдняга дзённага заробку ў парадку і на ўмовах, якія вызначаюцца рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіравання, які праводзіць дзяржаўную палітыку ў галіне працы: арт. 265;

пастанову Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 25 мая 2010 г. № 784

вызваляюцца ад праходжання атэстацыі цяжарныя жанчыны і жанчыны, якія знаходзіліся ў водпуску па догляду дзіцяці да дасягнення ім узросту трох гадоў - на працягу года пасля выхаду іх на працу.

Аздараўленне

Закон Рэспублікі Беларусь "Аб дзяржаўных сацыяльных ільготах, правах і гарантыях для асобных катэгорый грамадзян"

Першачарговае бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне (пры наяўнасці медыцынскіх паказанняў і адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў) або аздараўленне (пры адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў) маюць дзеці-інваліды ва ўзросце да 18 гадоў.

Іншыя меры падтрымкі

Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 9 снежня 2014 г. № 572 "Аб дадатковых мерах дзяржаўнай падтрымкі сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей"

аднаразовае прадастаўленне сем'ям безнаяўных грашовых сродкаў у памеры 10 000 долараў ЗША пры нараджэнні (усынаўленні, удачарэнні). Права на прызначэнне сямейнага капіталу маюць грамадзяне Рэспублікі Беларусь, якія пастаянна пражываюць у Рэспубліцы Беларусь: маці (мачаха) у поўнай сям'і, бацька ў няпоўнай сям'і, усынавіцель (удачарыцель) пры нараджэнні (усынаўленні, удачарэнні) з 1 студзеня 2015 г. па 31 снежня 2019 г. трэцяга або наступных дзяцей, калі з улікам нарадзіўшагася (усыноўленага, удачаронага) дзіцяці (дзяцей) у сям'і выхоўваюцца не менш за траіх дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў. Пры гэтым дата нараджэння ўсыноўленага (удачаронага) дзіцяці (дзяцей) павінна быць не раней за 1 студзеня 2015 г., і на момант усынаўлення (удачарэння) ён (яны) не з'яўляўся (не з'яўляліся) пасербам або падчарыцай (пасынкамі або падчарыцамі) асобы, якая ўсынавіла (удачарыўшага) яго (іх);

пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 27 снежня 2012 г. № 1218 "Аб некаторых пытаннях аказання сацыяльных паслуг"

дамамі-інтэрнатамі для дзяцей-інвалідаў аказваецца паслуга догляду дзяцей-інвалідаў (паслугі сацыяльнай перадышкі), не больш за 56 сутак у каляндарным годзе і не больш за 28 сутак запар.

Дзяржаўныя сацыяльныя льготы, правы і гарантыі прадастаўляюцца дзецям-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў на падставе пасведчання інваліда, які выдаецца медыка-рэабілітацыйнымі экспертнымі камісіямі